Ile trwa rozwód za porozumieniem stron?

Rozpad małżeństwa to trudne wydarzenie, które niesie za sobą dużo stresu i emocji. Wiąże się z nim również kwestia rozwodu a zatem oficjalnego rozwiązania związku małżeńskiego, co jest możliwe jedynie przed sądem. Jedną z istotnych kwestii w przypadku rozwodu jest wina w rozpadzie małżeństwa, a dokładniej decyzja czy małżonek chce, by sąd badał który z małżonków ponosi winę w rozpadzie małżeństwa. Znaczna część małżonków chce jak najszybciej i możliwie ,,bezboleśnie” zakończyć związek małżeński. Małżonkowie nie chcą ,,roztrząsać” w sądzie intymnych szczegółów swojego wspólnego życia, obarczać się nawzajem winą. Zależy im również na zachowaniu dobrych relacji między sobą, zwłaszcza jeśli posiadają wspólne dzieci. Dla takich osób najlepszym rozwiązaniem jest rozwód bez orzekania o winie, który bardzo często jest nazywany również rozwodem za porozumieniem stron. Zastanawiasz się ile trwa rozwód za porozumieniem stron, ile czeka się na sprawę rozwodową w takim przypadku? Niniejszy artykuł pomoże Ci uzyskać odpowiedź na te pytania!

Czym rozwód za porozumieniem stron?

Zanim odpowiemy na pytanie ile czeka się na rozwód za porozumieniem stron, warto pokrótce przybliżyć czym jest sam rozwód oraz rozwód bez orzekania o winie.

Przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (a dokładniej art. 56 k.r.o.) prowadzi do wniosków, że rozwód to zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego między małżonkami. Rozkład ten jest zupełny kiedy ustały pomiędzy małżonkami trzy z wyodrębnionych, najistotniejszych więzi:

więź emocjonalna – małżonkowie nie darzą się już miłością;
więź fizyczna – małżonkowie nie współżyją ze sobą;
więź gospodarcza – małżonkowie nie prowadzą wspólnego gospodarstwa domowego (co jednak nie oznacza że nie mogą wspólnie zamieszkiwać).

Natomiast przyjmuje się, że rozkład pożycia jest trwały, kiedy nie ma realnej szansy na przywrócenie między małżonkami wymienionych więzi. Zwykło się przyjmować, że rozkład pożycia jest trwały, kiedy trwa co najmniej 6 miesięcy.

Przechodząc do rozwodu za porozumieniem stron, to oznacza on, że małżonkowie wspólnie oraz zgodnie są w stanie ustalić warunki rozstania. Rozwód taki nazywa się rozwodem bez orzekania o winie, ponieważ w toku takiego postępowania rozwodowego sąd nie bada, który z małżonków zawinił w rozpadzie małżeństwa, nie stwierdza że zachowanie konkretnego małżonka spowodowało zakończenie małżeństwa. W wyroku rozwodowym wskazane będzie jedynie, że sąd rozwiązuje małżeństwo bez orzekania o winie.

Warto pamiętać, że aby możliwe było uzyskanie wyroku bez orzekania o winie konieczne jest, by chcieli tego oboje małżonkowie. Jak wskazuje art. 57 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego sąd zaniecha orzekania o winie na zgodne żądanie małżonków. Oboje małżonkowie muszą być zatem zgodni co do tego, że pragną uzyskać rozwód bez orzekania o winie i o to właśnie wnosić – jeden z małżonków w pozwie o rozwód a drugi w odpowiedzi na pozew. Nawet bowiem w przypadku, gdy małżonkowie są zgodni nie kierują do sądu wspólnego wniosku. Zatem wspomniane zgodne żądanie małżonków będzie polegało na tym, że jeden z małżonków wniesie do sądu pozew o rozwód, w którym zażąda rozwiązania małżeństwa bez orzekania o winie, a drugi małżonek w odpowiedzi na pozew również wniesie o rozwód bez orzekania o winie. Konieczne jest rzecz jasna także, aby na rozprawie małżonkowie czy ich pełnomocnicy nadal podnosili, że wnoszą o rozwód bez orzekania o winie. Jeżeli którykolwiek z małżonków zmieni zdanie, nawet na końcu procesu, rozwód bez orzekania o winie nie jest możliwy i sąd będzie badał winę w rozpadzie związku małżeńskiego.

Ile trwa rozwód za porozumieniem stron?

Niestety nie jest możliwe dokładne wskazanie ile trwa rozwód za porozumieniem stron, ponieważ żaden przepis nie zakreśla ram czasowych postępowania. Z pewnością rozwód za porozumieniem stron przebiegnie dużo sprawniej i szybciej niż rozwód z orzekaniem o winie. Jednak ile dokładnie będzie trwało postępowanie jest kwestią indywidualną, zależną od okoliczności sprawy a nawet od wielu czynników niezwiązanych bezpośrednio z samymi małżonkami. Na to jak długo trwa rozwód bez orzekania o winie wpływają takie czynniki jak:

stopień skomplikowania sprawy – jeżeli poza orzeczeniem rozwodu małżonkowie wnoszą o dokonanie podziału wspólnego majątku, pojawiają się kwestie opiekuńcze i alimentacyjne dotyczące ich wspólnych dzieci, to z pewnością wydłuży to postępowanie;
chęć współpracy i porozumienia między małżonkami – im więcej kwestii zostanie rozstrzygniętych między małżonkami polubownie, tym krócej potrwa rozwód;
obciążenie sprawami sądów oraz sędziego, do którego sprawa trafiła – długość postępowania zależy nie tylko od kwestii bezpośrednio związanych z małżeństwem, ale również od zagadnień dotyczących funkcjonowania sądów. Im większe obciążenie sądu, do którego trafia sprawa, tym rozwód będzie trwał dłużej. Zauważalne jest, że w dużych miastach, gdzie do sądów wpływa znacznie więcej spraw, czas trwania postępowania jest dłuższy;
dowody – zarówno dowody wnioskowane przez strony jak i dowody, których konieczność przeprowadzenia będzie dostrzegał sam sąd wpływają na to ile się czeka na rozwód za porozumieniem stron. Im więcej dowodów tym dłuższe postępowanie. Dowodami, które szczególnie wpływają na czas trwania procesu są zeznania świadków i dowody z opinii biegłych sądowych.

Jeżeli chcesz wziąć rozwód bez orzekania o winie musisz się przygotować na kilkumiesięczną procedurę. Może to być około 3 – 6 miesięcy, jednak ponownie jest to tylko umowne wskazanie i w wielu przypadkach na rozwód za porozumieniem stron czeka się dłużej, nawet 8 czy 10 miesięcy.

Ile czeka się na sprawę rozwodową?

W przypadku nie orzekania o winie istnieje duże prawdopodobieństwo, że sprawa rozwodowa zakończy się wyrokiem już na pierwszej rozprawie. Będzie to miało miejsce szczególnie, jeśli małżonkowie są zgodni co do rozwiązania małżeństwa i rezygnacji z orzekania o winie, a jednocześnie nie mają wspólnych małoletnich dzieci i nie dokonują jednocześnie podziału majątku. W takich okolicznościach zakończenie sprawy na pierwszej, maksymalnie drugiej rozprawie jest normą.

Na samą rozprawę chcący się rozwieźć małżonkowie muszą czekać od 2 do 6 miesięcy, czasem nawet 8 miesięcy. Zależy to w głównej mierze od tego, który z sędziów został wylosowany do sprawy oraz tego, jaki sąd okręgowy jest właściwy miejscowo w sprawie. W mniejszych miastach czas oczekiwania na wyznaczenie terminu rozprawy jest krótszy i może wynosić nawet 2-3 miesiące. Jednak w dużych miastach, takich jak Warszawa, Wrocław czy Kraków czas ten może wynosić nawet 8-9 miesięcy.

Aby nie opóźniać wyznaczenia rozprawy w sprawie, warto dopilnować kwestii formalnych – prawidłowo sformułować pozew, tak by odpowiadał wszelkim wymogom wskazanym w kodeksie postępowania cywilnego oraz odpowiednio opisywał Twoją sytuację. Pozew należy również opłacić – opłata wynosi 600 zł. Wymogi formalne musi spełniać także odpowiedź na pozew. W przypadku braków sąd wezwie Cię do ich uzupełnienia, co nieuchronnie będzie powodowało opóźnienie wyznaczenia rozprawy. Zatem nawet w sprawach, w których małżonkowie się zgadzają i nie żądają orzeczenia o winie warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, by uniknąć nawet kilkutygodniowych opóźnień w rozpoznaniu sprawy.

Ile trwa sama rozprawa rozwodowa zależy przede wszystkim od tego, jakie dowody są przeprowadzane na rozprawie. Na rozprawie sąd z pewnością przesłucha obie strony – przy rozwodzie przesłuchanie małżonków jest obowiązkowe. W czasie przesłuchania sąd będzie pytał o przebieg pożycia małżeńskiego, przyczyny rozpadu związku. Sąd musi bowiem ustalić, czy rozkład pożycie między małżonkami jest zupełny i trwały a decyzja o rozwodzie przemyślana i ostateczna. Nie ma rzecz jasna sztywnej listy pytań zadawanych przez sędziego. Czas trwania rozprawy zależy głównie od tego ile będzie trwało przesłuchanie stron, a zatem też od tego ile strony mają do powiedzenia.

Czas trwania pierwszej (i często w przypadku rozwodu za porozumieniem stron ostatniej) rozprawy rozwodowej to średnio około 30-60 minut. Jednak zdarzają się również wypadki, gdy rozprawa trwa nie więcej niż pół godziny. Niezależnie od czasu trwania, rozprawa ta z pewnością przebiega w warunkach dla stron spokojniejszych, jako że zazwyczaj nie dochodzi do zagłębiania się w bardziej intymne szczegóły życia małżonków i przerzucania na siebie nawzajem odpowiedzialności za rozpad małżeństwa, choć nie jest to rzecz jasna regułą.

Jeżeli któraś ze stron wnosi o przesłuchanie świadków, czas trwania rozprawy naturalnie wydłuży się. W wielu przypadkach sądy przeprowadzają odrębną rozprawę w celu przesłuchania świadków. Jednak jeżeli małżonkowie są zgodni i nie mają dzieci, to przesłuchiwanie świadków nie jest konieczne, zatem często warto z tego zrezygnować, jeśli zależy Ci przede wszystkim na szybkim załatwieniu sprawy. Czas rozprawy będzie również dłuższy, gdy konieczne będzie rozważenie kwestii dotyczących małoletnich dzieci małżonków.

Ile trwa rozwód za porozumieniem stron z dzieckiem?

Postępowanie rozwodowe bez orzekania o winie jest szybsze od tego, w którym o tej winie sąd orzeka. Wskazaliśmy już, że jeżeli małżonkowie nie mają dzieci i nie wysuwają żądań podziału wspólnego majątku możliwe jest uzyskanie rozwodu bez orzekania o winie już na pierwszej rozprawie. Jednak co w przypadku, gdy małżonkowie mają wspólne dzieci?

Z pewnością postępowanie rozwodowe będzie dłuższe i jest mniejsze prawdopodobieństwo, że skończy się na pierwszej rozprawie. Bowiem kiedy małżonkowie posiadają małoletnie dzieci, to w toku rozwodu sąd zawsze rozstrzyga o:

władzy rodzicielskiej;
miejscu zamieszkania dzieci przy jednym z rodziców (rzadziej o opiece naprzemiennej);
kontaktach dzieci z rodzicem, z którym dzieci na stałe nie przebywają;
alimentach na rzecz dzieci.

Wskazane kwestie są niezależne od rozstrzygnięcia o winie małżonków czy jej braku. Podejmując decyzje w zakresie małoletnich dzieci sąd rozważa wszelkie okoliczności sprawy, a wartością nadrzędną jaką się kieruje jest dobro dziecka. Wybór rozwiązania najlepszego dla małoletnich dzieci często wymaga przeprowadzenia dowodów takich jak zasięgnięcie opinii Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów, opinii psychologa, zlecenie kuratorowi przeprowadzenie wywiadu środowiskowego. Wielu sędziów wymaga też zeznań chociażby jednego świadka na okoliczności dotyczące dzieci. Również te dodatkowe dowody będą wydłużać postępowania.

Jednak należy pamiętać, że małżonkowie również w takiej sytuacji mogą spowodować przyspieszenie postępowania. Kluczem do tego jest nic innego jak porozumienie między małżonkami. Całe postępowanie przebiegnie sprawniej, jeżeli strony porozumieją się co do tego, jak ma wyglądać władza rodzicielska nad ich wspólnymi dziećmi, jak wysokie będą alimenty, jak mają się odbywać kontakty dziecka z rodzicami po rozwodzie. Małżonkowie mogą zawrzeć nawet tzw. porozumienie rodzicielskie, czyli pisemne porozumienie, umowę, w której określą oni sposób sprawowania władzy rodzicielskiej, wysokość alimentów, częstotliwość i charakter kontaktów. W przypadku gdy małżonkowie dojdą do porozumienia w tych kwestiach, mogą liczyć na szybką rozprawę, krótkie postępowanie i satysfakcjonujący dla nich wyrok.

Skutki rozwodu za porozumieniem stron

Omawiając kwestię ile trwa rozwód za porozumieniem stron warto też wskazać jakie skutki niesie takie rozwiązanie. Wskazaliśmy już, że taki rozwód jest szybszy. Wymaga też mniejszych nakładów finansowych. Sąd zwraca połowę opłaty od pozwu (300 zł) małżonkowi, który tę opłatę uiścił, natomiast drugi małżonek zostaje zobowiązany do zwrócenia temu małżonkowi kwoty 150 zł. Zatem finalnie każdy z małżonków płaci za pozew 150 zł, co niewątpliwie jest dużo korzystniejsze niż pokrywanie całej opłaty w wysokości 600 zł. Ponadto, postępowanie dowodowe nie jest tak obszerne, co również skutkuje dużo niższymi kosztami. Honoraria profesjonalnych pełnomocników także są dużo niższe w tych sprawach niż w przypadku, gdy rozstrzyga się o winie któregoś z małżonków – mogą wynosić nawet 2-3 tys. zł (jeśli małżonkowie nie mają dzieci i nie trzeba rozstrzygać kwestii związanych z władzą rodzicielską, alimentami, kontaktami itd.).

Nie można też zapominać o korzyściach jakie rozwód bez orzekania o winie niesie dla relacji byłych małżonków. Nie są one narażone na nadszarpnięcie w toku publicznego roztrząsania szczegółów rozpadu małżeństwa, a dzięki temu małżonkowie nawet po rozwodzie mogą pozostać w poprawnych a nawet przyjaznych stosunkach, co zawsze stanowi wartość dodaną, szczególnie jeśli małżonkowie mają wspólne dzieci. Rozwód bez orzekania o winie to również mniejszy stres i napięcie, a także dużo większy spokój w toku procesu dla obu stron, jak również ich bliskich.

Jednak należy też zwrócić uwagę na możliwe mniej korzystne dla Ciebie skutki rozwodu bez orzekania o winie. Chodzi o ograniczenia co do możliwości dochodzenia alimentów przez jednego z byłych małżonków od drugiego. W przypadku, gdy sąd nie orzekał o winie, prawo do alimentów przysługuje jedynie wtedy, gdy dany małżonek popadnie w niedostatek. Niedostatek jest rozumiany jako stan, w którym osoba nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić swoich podstawowych potrzeb takich jak wyżywienie, leczenie, koszty utrzymania mieszkania itd. Są to poważne przypadki i wymagają odpowiedniego udowodnienia. Co więcej, w takiej sytuacji obowiązek alimentacyjny byłych małżonków jest ograniczony w czasie. Obowiązek byłego małżonka wygasa jeżeli małżonek uprawniony zawarł nowy związek małżeński, jak również po upływie 5 lat od wydania wyroku rozwodowego. Pięcioletni termin może zostać wydłużony przez sąd na wniosek uprawnionego, ale wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach. W praktyce zdarza się to bardzo rzadko.

Natomiast jeżeli jeden z małżonków zostanie uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, wtedy małżonek niewinny może żądać od niego alimentów także jeżeli rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie jego sytuacji materialnej. Małżonek niewinny nie musi pozostawać w niedostatku, by móc ubiegać się o alimenty od byłego małżonka. Obowiązek alimentacyjny w tym przypadku jest zatem szerszy.

Ile trwa rozwód za porozumieniem stron – najczęściej zadawane pytania (FAQ)

1. Ile się czeka na rozwód za porozumieniem stron?

Ciężko abstrakcyjnie określić ile trwa rozwód za porozumieniem stron. Zależy to od indywidualnych okoliczności sprawy, jak również obciążenia danego sądu sprawami. Można generalnie powiedzieć, że rozwód taki trwa kilka miesięcy – od ok. 3 do 6 miesięcy, jednak jest to tylko umowne wskazanie.

2. Ile czeka się na sprawę rozwodową?

Jeżeli małżonkowie są zgodni co do rozwodu bez orzekania o winie, a ponadto nie mają wspólnych małoletnich dzieci i nie wnoszą w toku procesu dodatkowych żądań takich jak np. żądanie podziału majątku wspólnego, to bardzo prawdopodobne jest, że uzyskają oni wyrok rozwodowy już na pierwszej rozprawie. Natomiast na wyznaczenie rozprawy czeka się od 3 do 6 miesięcy, czasem niestety dłużej. W sądach położonych w mniejszych miastach czas oczekiwania na termin rozprawy jest z reguły krótszy.

3. Czy jeśli małżonkowie posiadają dzieci to rozwód bez orzekania o winie potrwa dłużej?

Tak, posiadanie przez małżonków wspólnych dzieci oznacza, że w toku rozwodu należy rozstrzygnąć takie kwestie jak: władza rodzicielska, miejsce zamieszkania dziecka, kontakty z rodzicem, z którym dziecko nie będzie stale zamieszkiwać i alimenty należne dziecku od tego rodzica. Wiąże się to z koniecznością przeprowadzenia szerzej zakrojonego postępowania dowodowego. W takim przypadku dużo mniejsze są szanse na to, że postępowanie skończy się już na pierwszej rozprawie. Jeżeli jednak rodzice porozumieją się między sobą i ustalą wspólnie rozwiązania co do kwestii opiekuńczych i alimentacyjnych, spowoduje to znaczne przyspieszenie zakończenia sprawy.

4. Jakie są wady i zalety rozwodu za porozumieniem stron?

Jeżeli chodzi o zalety, to postępowanie rozwodowe w przypadku nie orzekania o winie trwa znacznie krócej niż, gdy sąd orzeka o winie. Ponadto jest to również rozwiązanie dużo mniej kosztowne oraz ogranicza stres doświadczany przez strony w toku procesu. Ma również pozytywne skutki w relacjach między byłymi małżonkami – w przypadku rozwodu bez orzekania o winie istnieją dużo większe szanse, że relacje te pozostaną poprawne. Natomiast jako wadę tego rozwiązania można wskazać ograniczenie jakie powoduje ono w zakresie żądania alimentów przez jednego byłego małżonka od drugiego. Jeżeli w rozwodzie nie orzeczono o winie możliwe jest dochodzenie alimentów od byłego małżonka jedynie jeżeli znajdujesz się w niedostatku. Ponadto, ten obowiązek alimentacyjny wygasa jeżeli zawrzesz nowy związek małżeński oraz po upływie 5 lat od wydania wyroku rozwodowego. Natomiast w przypadku uznania któregoś z małżonków za wyłącznie winnego małżonek niewinny może dochodzić alimentów nie tylko gdy znajduje się w niedostatku, ale także gdy rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie jego sytuacji materialnej.