ALIMENTY PODCZAS ROZWODU
Obowiązek alimentacyjny najczęściej kojarzy się ze świadczeniami pieniężnymi rodziców na rzecz dzieci, zasądzanymi przy rozwodzie na rzecz tego z rodziców, z którym dzieci nie pozostają na co dzień. Tymczasem jest to obowiązek o wiele szerszy niż się wielu wydaje – w pewnych okolicznościach alimentów mogą żądać także inni członkowie rodziny oraz byli małżonkowie. Stąd warto zastanowić się nad tym, kto jest uprawniony do alimentów i kto jest zobowiązany te alimenty płacić?
Zakres obowiązku alimentacyjnego.
Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Przez „środki utrzymania” należy co do zasady rozumieć, jako świadczenia pieniężne pozwalające na utrzymanie się osoby uprawnionej. Warto pamiętać, że w przypadku dzieci obowiązek alimentacyjny może zostać spełniony poprzez osobiste staranie się o ich utrzymanie i wychowanie – z tego względu to najczęściej na rodzica, z którym po rozwodzie dziecko nie zamieszkuje sąd nakłada obowiązek określonych świadczeń pieniężnych. Natomiast drugi z rodziców wypełnia swój obowiązek alimentacyjny częściowo poprzez osobiste staranie o wychowanie lub utrzymanie uprawnionego. W wyroku rozwodowym sąd określa wysokość alimentów, biorąc pod uwagę ewentualne porozumienie rodziców w tej kwestii. W przypadku jego braku sąd ustala alimenty na podstawie możliwości zarobkowych rodzica oraz potrzeb dziecka – począwszy od edukacji, a skończywszy na hobby. Stąd też ich konkretna wysokość zależy przede wszystkim od okoliczności danego przypadku, jednak przede wszystkim należy pamiętać, że „możliwości zarobkowe” to nie tylko faktycznie pobierana pensja, ale środki pieniężne, które osoba zobowiązana powinna uzyskiwać biorąc pod uwagę jej możliwości oraz obowiązek dołożenia należytej staranności. Oczywiście zarówno zakres potrzeb dziecka, jak i możliwości zarobkowych rodzica trzeba przed sądem udowodnić – w tym celu można skorzystać zarówno z zeznań świadków, jak i np. rachunków i innych dokumentów świadczących o kosztach utrzymania. A więc kiedy prosić o alimenty?
Zasady przyznawania alimentów byłemu małżonkowi.
Podczas rozwodu należy pamiętać, że w pewnych okolicznościach można żądać alimentów od byłego małżonka. Tego typu żądanie należy zgłosić w pozwie, ewentualnie podczas rozprawy na której obecny jest drugi małżonek, a uprawnionym do jego złożenia jest co do zasady ten małżonek, który nie został uznany wyłącznie winnym rozkładu pożycia. Stąd też np. żona może żądać alimenty od męża w każdym przypadku, poza orzeczeniem rozwodu z jej wyłącznej winy. Małżonkowie – a zwłaszcza ten z nich, z którym pozostały dzieci – powinni pamiętać, że istnieje możliwość otrzymania świadczeń alimentacyjnych jeszcze przed prawomocnym zakończeniem sprawy. Celowi temu służy tzw. zabezpieczenie roszczenia, wniosek w tym zakresie również można zgłosić już w pozwie bądź w trakcie rozprawy.